Het Erasmusprogramma is een Europees uitwisselingsprogramma dat sinds de jaren ’80 studenten toelaat een deel van hun studie in een ander land te voltrekken, terwijl ze toch gewoon een volwaardig diploma van hun thuisuniversiteit krijgen. De EU begon het programma met als doel Europese samenwerking over de landsgrenzen te bevorderen en het algemene niveau van hogere educatie in Europa door uitwisseling van kennis omhoog te helpen.
Elk jaar trekken duizenden studenten met behulp van een Erasmusbeurs naar het buitenland voor drie tot twaalf maanden. De financiële steun die een student ontvangt, hangt af van zowel het thuisland van de student als het gastland. Zo zal een student uit Estland die in het Verenigd Koninkrijk gaat studeren, een hogere beurs kunnen verwachten dan een Nederlandse student die naar Polen trekt. Enerzijds omdat de lonen in Estland lager liggen dan in Nederland, anderzijds omdat de verblijfskosten in het Verenigd Koninkrijk een stuk hoger zullen liggen dan in Polen. Zo krijgen studenten vanuit de hele EU dus gelijke kansen om in het buitenland te gaan studeren.
Sinds de jaren ’80 is het Erasmusprogramma ook flink gegroeid. Onder de noemer Erasmus+ kunnen studenten ook naar niet-Europese landen als de VS en Canada trekken met een gedeeltelijke beurs. Het moet ook opgemerkt worden dat de beurs die de student krijgt, volledig naar zijn of haar accommodatie en levensonderhoud kan gaan: als de gastinstelling hogere inschrijvingsgelden aanrekent dan het thuisland, is die prijs reeds betaald door de EU of ingerekend in het uitwisselingsakkoord. De student moet zich hierover dus geen zorgen maken. Bovendien is Erasmus+ niet langer beperkt tot universitaire studenten alleen: ook doctoraatskandidaten kunnen er gebruik van maken, en uitwisselingen tijdens stages zijn even goed mogelijk.
Een uitwisseling is voor veel studenten één van de meest waardevolle ervaringen van zijn of haar studiecarrière en leven. De verandering van omgeving, gedwongen worden nieuwe vrienden te maken en vaak een vreemde taal te moeten leren, is een unieke ervaring die voor velen onvergetelijk is. Erasmusuitwisselingen staan dan ook vaak gekend als echte feestjaren. Maar de oorspronkelijke bedoeling van de Europese Unie gaat ook niet verloren. Op een uitwisseling komt een student niet alleen in aanraking met de cultuur van het gastland, maar meestal ook met talloze andere buitenlandse studenten. Die multiculturele mix bevordert zeker het begrip tussen nationaliteiten. Men zou zelfs kunnen zeggen dat Erasmus één van de meest succesvolle en tastbare uitwerkingen van de Europese Droom is.