Aan het eind van het lager onderwijs bepalen je testresultaten en het daarop gebaseerde schooladvies van je leerkrachten welke richtingen van het voortgezet onderwijs je kunt gaan volgen. Als kind is je keuze dus niet vrij, en ook je ouders hebben niet al te veel input: als de leerkracht een negatief advies voor het vwo geeft, kun je simpelweg niet naar het vwo. Is dat wel een goed systeem?

In een ideale wereld heeft de leerkracht natuurlijk een objectieve opinie, gebaseerd op een langdurige observatie van de leerling en een volledige kennis van alle struikelblokken en talenten. In de praktijk is dat echter onwaarschijnlijk. Klassen zijn vaak erg groot; onvermijdelijk zal de leerkracht bepaalde leerlingen beter kennen dan andere (vooral de stillere kinderen vallen hierbij uit de boot). Daarnaast kan een leerling natuurlijk niet goed overeen komen met een bepaalde leerkracht, en vice versa heeft een leerkracht ook vaak favoriete en minder favoriete kinderen.

Dat is allemaal menselijk, maar vormt wel een probleem als de leerkracht zowat de enige bepalende factor is voor de gehele toekomst van het kind. Als de leerkracht de bal misslaat, of toevallig niet goed inziet dat de problemen van een bepaald kind komen door sociale isolatie of pesten en niet door een gebrek aan aanleg, dan is dat een serieuze domper op de dromen en toekomst van dat kind.

Er valt daarom wat voor te zeggen om het schooladvies niet bindend te maken, of de ouders tenminste input te gunnen in een vergadering met de leerkracht. Zij kennen hun kind immers het beste. Het is ook mogelijk dat een ouder zijn kind te hoog inschat, maar zakken vanuit vwo als het niet lukt is nog altijd een optie.